Phân tích Xe đạp địa hình là gì? Có những loại nào mới nhất?

1. Xe đạp địa hình là gì?

Xe đạp địa hình hay còn gọi là xe đạp leo núi hoặc xe đạp MTB (viết tắt từ Mountain Bike) là loại xe đạp chuyên dụng, được thiết kế đặc biệt để di chuyển trên các địa hình gồ ghề, hiểm trở như đường sỏi đá, đồi núi, dốc cao,…

2. Cấu tạo của xe đạp địa hình

Xe đạp địa hình thường được làm từ những vật liệu cứng, có độ bền cao như thép, nhôm, carbon,… để có thể chịu được trọng lượng người ngồi cũng như di chuyển trên những địa hình hiểm trở một cách dễ dàng hơn.

Cấu tạo của xe đạp địa hình gồm các bộ phận chính: Bộ khung sườn, hệ thống truyền lực, hệ thống chuyển động, bộ đề, hệ thống lái, hệ thống phanh và yên xe.

– Bộ khung sườn xe

Bộ khung sườn xe được làm từ những vật liệu cứng, có khả năng chịu lực cao như thép, titanium, nhôm,… Khung xe đóng vai trò như xương sống của xe đạp vì nó giúp liên kết các bộ phận còn lại của xe thành một khối thống nhất.

Bộ khung sườn xe gồm: Khung sườn (frame), phuộc (fork) và cốt yên (seat post).

– Hệ thống truyền lực

Hệ thống truyền lực được xem như trung tâm vận hành của toàn bộ xe, giúp xe có thể chuyển động nhịp nhàng và trơn tru.

Hệ thống truyền lực gồm:

+ Bàn đạp (pedal)

+ Đùi trục giữa

+ Đĩa xe

+ Xích xe

+ Líp

– Hệ thống chuyển động

Hệ thống chuyển động gồm 2 bánh xe trước và sau. Bánh xe và hệ thống truyền lực phối hợp nhịp nhàng với nhau giúp xe tiến về phía trước.

Bánh xe đạp địa hình được cấu tạo từ các bộ phận chính:

+ Trục: Được làm bằng thép, bánh xe quay trên trục thông qua ổ bi.

+ Moay-ơ: Thường làm bằng thép, được liên kết với vành bánh xe bằng nan hoa.

+ Nan hoa: Được làm bằng thép, gồm các thanh nhỏ đan vào nhau giúp căng đều vành xe.

+ Vành bánh xe: Làm bằng hợp kim nhôm hoặc thép, có đường kính thông thường là 650mm.

+ Săm, lốp: Được làm từ cao su tổng hợp, bề mặt lốp thường có nhiều gai và hoa văn giúp tăng độ bám cho xe, tránh trơn trượt trong quá trình sử dụng.

– Bộ đề

Xe đạp địa hình thường được trang bị bộ đề trước, sau để điều chỉnh đĩa và líp. Khi đó, hệ thống truyền lực sẽ được điều chỉnh thích hợp với nhiều dạng địa hình hiểm trở như dốc núi, sỏi đá,… giúp cho việc di chuyển trở nên dễ dàng hơn.

Bộ đề xe đạp gồm: Củ đề trước sau, tay gạt đề và dây cáp.

– Hệ thống lái

Hệ thống lái giúp người đi xe dễ dàng điều khiển xe theo ý muốn của mình. Khi tác động vào tay lái, một lực sẽ được truyền đến cổ phuốc và càng trước bánh xe. Càng trước sẽ điều khiển bánh trước đi theo hướng mong muốn. Do đó, hướng di chuyển của xe sẽ phụ thuộc vào hướng di chuyển của bánh trước.

Hệ thống lái gồm: Tay lái (ghi đông) và cổ phuốc.

– Hệ thống phanh

Hệ thống phanh (còn gọi là thắng) cho phép người đi xe điều chỉnh tốc độ phù hợp hoặc cho dừng xe khi cần, giúp đảm bảo an toàn trong quá trình di chuyển.

Hệ thống phanh gồm: Tay phanh, dây phanh và cụm má phanh.

Ngoài ra, dựa vào đặc điểm cấu tạo, ta có thể chia phanh xe đạp địa hình thành 2 loại chính là phanh đĩa và phanh niềng.

Loại phanh	Phanh đĩa	Phanh niềng
Cấu tạo	Gồm một đĩa kim loại hoặc “rotor” được gắn vào trung tâm bánh xe và được kích hoạt bằng dây phanh hoặc bằng thủy lực. Đĩa phanh có thể xoay với bánh xe cố định trên cục. Dây phanh sẽ được gắn vào khung hoặc đĩa cùng với tấm lót, cơ chế phanh là gây ép các trục quay của bánh xe để phanh.	Còn được gọi là phanh cơ, thường được kích hoạt bởi một đòn bẩy gắn ở vị trí tay lái. Hoạt động của phanh dựa trên cơ chế ma sát tác dụng lên vành bánh xekhi quay làm giảm tốc độ của bánh xe.
Ưu điểm	Dễ thay thế, không gây bào vành xe và thích hợp với đa số các loại xe.	Nhỏ gọn, giá thành rẻ.
Nhược điểm	Dễ hư hỏng do tích tụ nhiệt cao có thể làm sôi nước trong thủy lực.	Dễ khiến vành xe bị mòn do tác động của lực ma sát khi phanh.

– Yên xe

Yên xe là khu vực để người đi xe ngồi trong suốt trình điều khiển, yên xe thoải mái sẽ mang lại cảm giác dễ chịu và trải nghiệm tốt hơn khi sử dụng xe.

Yên xe gồm các bộ phận chính như sau:

+ Vỏ yên xe: Thường được làm bằng chất liệu tổng hợp như da để đảm bảo độ êm cho người sử dụng.

+ Phần yên cứng: Bộ phận cấu tạo nên hình dáng của yên xe, thường có phần mũi được thiết kế gọn và bo tròn lại.

+ Khung dưới yên xe: Phần kết nối giữa yên xe và các phần còn lại của xe. Hầu hết các loại yên xe đều có bộ phận này được cấu tạo từ 2 đường song song. Ngoài ra, ở một số loại xe, bộ phận này cũng có 1, 3 hoặc 4 đường.

+ Bộ phận siết chặt: Nối yên xe với bộ phận điều chỉnh độ cao của yên, giúp đảm bảo cho yên được giữ chắc chắn và cố định trên xe.

+ Bộ phận điều chỉnh độ cao: Cho phép người dùng điều chỉnh độ cao yên xe để có tư thế thích hợp khi đạp xe, giúp hấp thụ hoặc làm yếu đi sự rung và sốc truyền lên bởi khung xe trong quá trình đạp xe, giúp người lái có cảm giác thoải mái.

3. Các ưu, nhược điểm của xe đạp địa hình

Ưu điểm

Nhược điểm

– Khung xe to, chắc chắn, được làm từ vật liệu cao cấp giúp xe bền, chịu được va chạm mạnh.   – Bánh xe có nhiều rãnh to nhỏ giúp tăng độ ma sát với mặt đường, chạy tốt trên các địa hình đồi núi, gồ ghề.   – Ghi đông thẳng giúp giảm mỏi lưng cho người điều khiển.   – Phuộc xe có độ rộng to, chắc chắn giúp giảm xóc khi qua những địa hình gập ghềnh.   – Lốp xe được thiết kế khá dày giúp hạn chế tình trạng xịt lốp giữa đường.

– Xe có trọng lượng nặng, bánh xe to nên sẽ chạy chậm trên đường phẳng và gây tốn sức cho người lái.   – Xe không được trang bị thanh chắn bùn, gây tình trạng bùn đất bắn lên người khi đi mưa.   – Hầu hết các loại xe đạp địa hình chỉ chở được một người, do đó bạn sẽ cần lắp thêm bàn ngồi phía sau nếu muốn chở thêm.

4. Có nên sử dụng xe đạp địa hình hay không?

Nhìn chung, xe đạp địa hình là một lựa chọn thú vị dành cho những người thích chinh phục thử thách và muốn vượt qua những địa hình hiểm trở, khó khăn. Tự khám phá mọi ngóc ngách trên các con đường bạn đi qua với một chiếc xe đạp sẽ là một trải nghiệm tuyệt vời đấy!

Đối tượng sử dụng	Mục đích sử dụng	Lý do nên mua
Người muốn giảm cân, rèn luyện sức khỏe	Giảm cân, duy trì vóc dáng, rèn luyện thể lực	Một giờ đi xe đạp có thể đốt cháy 300 calo, tiêu hao các chất béo dự trữ, góp phần giảm lượng cholesterol trong cơ thể.   Đạp xe giúp tăng thể lực, giúp cơ bắp rắn chắc, ngăn ngừa lão hóa, suy thoái ở các nhóm cơ.
Người thích khám phá, chinh phục thiên nhiên	Trải nghiệm một cách chân thật mọi địa hình hiểm trở, gồ ghề	Xe đạp địa hình cho phép bạn di chuyển trên địa hình gồ ghề mà xe đạp bình thường không thể làm được, từ đó bạn sẽ có được những trải nghiệm vô cùng độc đáo với những nơi đã đi qua.
Người thường xuyên căng thẳng, mất ngủ	Giảm căng thẳng, cải thiện giấc ngủ	Đạp xe giúp độ lưu thông máu trong cơ thể tốt hơn, tạo cảm giác nhẹ nhõm, thoải mái. Ngoài ra, cơ thể cũng tiết ra endorphin có tác dụng tạo cảm xúc tích cực, cải thiện tâm trạng.   Đạp xe sử dụng năng lượng của cơ thể, tăng cường trao đổi chất giúp cải thiện giấc ngủ.
Người thích gặp gỡ nhiều bạn bè	Mở rộng mối quan hệ, kết giao bạn bè	Có cơ hội gặp gỡ những người có cùng đam mê, sở thích, dễ dàng giao lưu, chia sẻ, từ đó bạn sẽ có thêm cảm hứng, động lực để đạp xe hoặc chơi thể thao hơn.

5. Các phụ kiện đồ chơi dành cho xe đạp địa hình

Ngày nay, để phục vụ nhu cầu cải tiến và chăm sóc xe của người dùng, nhiều sản phẩm phụ kiện xe đạp địa hình đang được bày bán ở các cửa hàng trên toàn quốc.

Một số đồ chơi xe đạp địa hình phổ biến như: Quần áo phản quang, gương chiếu hậu, khóa xe, bộ dụng cụ sửa xe đa năng, bơm xe, mũ bảo hiểm xe đạp, bình nước và giá để bình nước, ba lô – túi xách – giỏ xe, đèn, thanh chắn bùn, giá điện thoại, túi cọc yên,…

Hi vọng qua bài viết trên, các bạn đã có thêm nhiều kiến thức về xe đạp địa hình cũng như có cho mình những lựa chọn phù hợp khi bắt đầu bộ môn này. Xin cảm ơn và hẹn gặp lại các bạn ở những bài viết tiếp theo!